Justin Gatlin, nhà vô địch Olympic cự ly 100m năm 2004, là một trong những biểu tượng của đội tuyển điền kinh Mỹ. Đây là một vận động viên khá đặc biệt, ngoài nghị lực không phải ai cũng có thì anh cũng liên quan đến nhiều tranh cãi. Hãy cùng tìm hiểu về Justin Gatlin, một trong những vận động viên điền kinh đáng nhớ nhất thế kỷ 21.
Justin Gatlin – Vận động viên điền kinh Mỹ với hành trình đầy tranh cãi và kiên cường
Bạn đã từng nghe về một vận động viên từng bị thế giới quay lưng, nhưng rồi vẫn đứng dậy, chinh phục đỉnh cao và đánh bại huyền thoại Usain Bolt? Justin Gatlin chính là câu trả lời, anh là hình ảnh sống động nhất cho tinh thần bất khuất trong điền kinh thế giới. Từ đỉnh cao Olympic đến những án phạt nặng nề vì doping, rồi lại trở thành người duy nhất lật đổ Bolt ở chung kết 100m, Gatlin là cái tên mang theo cả hào quang lẫn tai tiếng nhưng luôn được nể trọng vì bản lĩnh.
Khởi đầu rực rỡ và thời kỳ đỉnh cao đầu tiên
Justin Gatlin sinh năm 1982 tại Brooklyn, New York. Anh bắt đầu sự nghiệp thể thao khi còn học tại Đại học Tennessee, nơi anh lập tức gây ấn tượng mạnh với các chức vô địch NCAA ở nội dung chạy ngắn. Nhờ thể hình lý tưởng, sải chân dài và khả năng bứt tốc ấn tượng, Gatlin nhanh chóng trở thành niềm kỳ vọng lớn nhất của điền kinh Mỹ sau thời Maurice Greene.
Justin Gatlin giành HCV ấn tượng tại Olympic 2004.
Justin Gatlin không khiến người hâm mộ thất vọng. Tại Olympic Athens 2004, anh giành HCV 100m với thành tích 9,85 giây, vượt qua nhiều đối thủ tên tuổi như Obikwelu và Greene. Đây cũng là thời điểm anh chính thức bước vào hàng ngũ những VĐV tốc độ hàng đầu thế giới.
Không dừng lại ở đó, tại Giải vô địch thế giới 2005 (Helsinki), Gatlin giành cú đúp HCV ở cả 100m và 200m, điều mà chỉ rất ít người trong lịch sử điền kinh từng làm được. Với đà phong độ ấy, giới chuyên môn tin rằng Gatlin sẽ thống trị đường chạy 100m trong ít nhất một thập kỷ.
Vết trượt dài: Án cấm thi đấu và cú sốc với điền kinh Mỹ
Tuy nhiên, năm 2006 đánh dấu bước ngoặt đầy nghiệt ngã trong sự nghiệp Gatlin. Anh bị phát hiện dương tính với testosterone, một chất kích thích bị cấm, và bị cấm thi đấu 4 năm. Đây là lần thứ hai anh vướng vào rắc rối doping (lần đầu năm 2001, nhưng được giảm án do dùng thuốc điều trị).
Vụ việc này đã gây chấn động làng điền kinh thế giới. Từ vị trí của một nhà vô địch thế giới, Gatlin bị gán mác “kẻ gian lận”, mất toàn bộ hợp đồng tài trợ và bị Liên đoàn Điền kinh Mỹ xa lánh. Thậm chí, nhiều người còn cho rằng sự nghiệp của Justin Gatlin đã kết thúc.
Justin Gatlin từng bị cấm thi đấu 4 năm vì sử dụng doping.
Nhưng trong bóng tối đó, Gatlin vẫn kiên trì tập luyện. Không có sân vận động, không có HLV chính thức, anh tự thiết lập giáo án tập luyện suốt 4 năm trời. Với nhiều người, 4 năm là khoảng thời gian quá dài để trở lại ở nội dung khắc nghiệt như 100m. Nhưng Gatlin đã khiến tất cả phải nhìn lại.
Màn tái xuất lịch sử: Thách thức cả thời gian và Usain Bolt
Năm 2010, Gatlin chính thức trở lại thi đấu ở tuổi 28. Anh từng bước tìm lại phong độ tại các giải nhỏ trước khi gây ấn tượng lớn tại Olympic London 2012, nơi anh giành HCB 100m, chỉ sau Usain Bolt. Dù bị la ó bởi quá khứ doping, Gatlin vẫn khẳng định: “Tôi muốn giành lại niềm tin bằng hành động.”
Đỉnh cao thực sự của giai đoạn hậu cấm thi đấu đến vào năm 2015, khi Gatlin đạt thành tích 9,74 giây tại một chặng Diamond League, thành tích nhanh thứ 5 lịch sử lúc đó. Anh trở thành người duy nhất tạo ra sức ép thực sự lên Usain Bolt, buộc huyền thoại người Jamaica phải bung hết sức tại các giải đấu lớn.
Sau đó tại Giải vô địch thế giới London 2017, Justin Gatlin giành HCV 100m, đánh bại Bolt trong lần cuối cùng anh thi đấu ở cự ly này. Dù bị khán giả la ó dữ dội trên khán đài, Gatlin vẫn cúi đầu trước Bolt, một hành động khiến truyền thông và người hâm mộ xúc động. Anh phát biểu:“Tôi không đến đây để được yêu mến. Tôi đến đây để thi đấu. Và tôi luôn thi đấu bằng cả trái tim.”
Justin Gatlin trở lại mạnh mẽ và đánh bại Bolt sau án phạt cấm thi đấu.
Không giống như nhiều VĐV chạy ngắn khác giải nghệ ở tuổi 30, Gatlin tiếp tục thi đấu đỉnh cao suốt gần một thập kỷ nữa. Anh tham dự Olympic Rio 2016 (HCĐ 100m), rồi Olympic Tokyo 2020 (không vượt qua vòng loại). Dù kết quả không còn ấn tượng, việc duy trì đẳng cấp thi đấu suốt 20 năm đã là điều chưa từng có trong lịch sử cự ly ngắn.
Tháng 2/2022, ở tuổi 40, Justin Gatlin tuyên bố giải nghệ, khép lại hành trình đáng nhớ của một tượng đài thể thao với vô vàn tranh cãi – nhưng cũng đầy cảm hứng.
Những thành tích nổi bật của Justin Gatlin:
Justin Gatllin là một trong những vận động viên xuất sắc nhất trong lịch sử Olympic. Sau đây là những thành tích ấn tượng mà anh đã đạt được:
- HCV Olympic 100m Athens 2004
- HCB Olympic London 2012, HCĐ Olympic Rio 2016 (100m)
- HCV 100m Giải VĐTG 2005 & 2017
- HCV 200m Giải VĐTG 2005
- Kỷ lục cá nhân: 9,74 giây (100m) – đứng thứ 5 mọi thời đại
- Hơn 50 chiến thắng ở các chặng Diamond League
- Là VĐV lớn tuổi nhất vô địch thế giới ở nội dung 100m (năm 2017, 35 tuổi)
Một hình mẫu của nghị lực, bất chấp tranh cãi
Không ai có thể phủ nhận rằng Justin Gatlin là vận động viên điền kinh gây tranh cãi. Với hai lần dính doping, anh từng là biểu tượng của mặt tối của thể thao đỉnh cao. Nhưng chính sự trở lại không tưởng, sự bền bỉ trong tập luyện và ý chí thép đã khiến Gatlin dần được nhìn nhận như một người chiến thắng vượt lên nghịch cảnh.
Truyền thông Mỹ nhiều lần thay đổi cách viết về Gatlin từ “kẻ phản diện” thành “chiến binh bất khuất”. Những VĐV thế hệ sau như Christian Coleman, Trayvon Bromell hay Fred Kerley đều thừa nhận học hỏi rất nhiều từ Gatlin: không chỉ kỹ thuật, mà còn tư duy chiến đấu đến cùng.
Cuộc sống sau giải nghệ: Hướng về thế hệ kế tiếp
Sau khi treo giày, Justin Gatlin không rút khỏi thể thao. Anh thành lập trung tâm huấn luyện Gatlin Performance Center tại Florida, tập trung đào tạo các VĐV trẻ theo hướng chuyên nghiệp, an toàn và nói không với doping.
Hình ảnh đầy cảm xúc của Gatlin và Usain Bolt tại London 2017.
Gatlin cũng thường xuyên tham gia các hội thảo quốc tế, chia sẻ về mặt trái của thể thao, những áp lực của VĐV trẻ và làm thế nào để vượt qua sai lầm. Trong một lần trả lời ESPN, anh từng nói:“Tôi không giấu giếm quá khứ của mình. Nhưng tôi sẽ không để quá khứ quyết định tôi là ai. Tôi dùng chính quá khứ đó để ngăn thế hệ sau mắc phải sai lầm tương tự.”
Không hoàn hảo. Có tranh cãi. Nhưng cũng không thể lãng quên. Đó là cách mà lịch sử điền kinh sẽ ghi nhớ cái tên Justin Gatlin. Anh không chỉ là nhà vô địch Olympic, không chỉ là người từng lật đổ Usain Bolt, mà còn là một vận động viên đã sống trọn với đường chạy bằng tất cả bản lĩnh, đam mê và cả sự chuộc lỗi.
Có thể anh không được tôn vinh như Bolt, nhưng Gatlin đã chứng minh rằng nghị lực có thể biến thất bại thành thành công, biến kẻ bị ghét thành người được kính trọng. Và đó mới chính là giá trị sâu sắc nhất của điền kinh nói riêng cũng như thể thao nói chung.